H τέχνη της εξαπάτησης

«Κάθε λεπτό γεννιέται κι ένα κορόιδο»
P.T. Barnum 

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ

“Η ελίτ δεν θα δίσταζε να πραγματοποιήσει τους πολιτικούς της σκοπούς, χρησιμοποιώντας τις τελευταίες σύγχρονες τεχνικές ώστε να επηρεάσει τη συμπεριφορά του κοινού, και να κρατήσει την κοινωνία κάτω από στενή παρακολούθηση”
Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι

Ας αναφέρουμε δειγματοληπτικά, μερικές απλοϊκές τεχνικές «κοινωνικής μηχανικής».

Τις παραθέτω, ελπίζοντας ότι από εδώ και πέρα θα τις αναγνωρίζετε και δεν θα πέφτετε θύματά τους.

Αν και είναι τα πλέον απλοϊκά τεχνάσματα της κοινωνικής μηχανικής, χρησιμοποιούνται σε όλη τη διάρκεια της Ιστορίας από τους «παράγοντες» της εξουσίας.

Φυσικά, η συνειδητοποίησή τους σημαίνει ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν και από εσάς για να εκμεταλλευτείτε ή να παραπλανήσετε τους συνανθρώπους σας.

Αλλά, καθώς αρκετοί τα χρησιμοποιούν ήδη, πιστεύω ότι η άγνοια για αυτά δεν προστατεύει κανέναν, πέρα από τους χρήστες τους…

Αποσιώπηση

Θέλοντας να πείσουν κάποιον για κάτι, οι επίδοξοι κοινωνικοί μηχανικοί δεν λένε ψέματα, αλλά πολλές φορές αποσιωπούν κάποια κομμάτια των πραγματικών γεγονότων. Έτσι καταφέρνουν ουσιαστικά να παρουσιάσουν τα γεγονότα όπως τους συμφέρουν, χωρίς όμως να μπορεί κανείς να τους κατηγορήσει ως ψεύτες.

Π.χ. ένας πολιτικός είναι εύκολο να παρουσιάσει ως συμφέρουσα την αγορά ενός οπλικού συστήματος, αν αποσιωπήσει ότι έχει δεχτεί καλύτερες προσφορές για ένα καλύτερο οπλικό σύστημα.

Σήμερα, με τον έλεγχο των Μ.Μ.Ε. από συγκεκριμένα συμφέροντα, οι πληροφορίες και οι ειδήσεις «φιλτράρονται» και πολλές αλήθειες, που θα μπορούσαν να ξεκαθαρίσουν το τοπίο, δεν βγαίνουν ποτέ στο φως.

Επίσης, ακολουθώντας την ίδια λογική, ένας κοινωνικός μηχανικός δεν απαντά ποτέ απευθείας σε μια ερώτηση που δεν τον συμφέρει. Απαντά κάτι άσχετο ή αδιαφορεί τελείως. Αν απαντήσει, από τη μια δίνει αξία στην ερώτηση, από την άλλη υπάρχει ο κίνδυνος να αποκαλύψει κάτι που δεν γνωρίζουν οι ακροατές του.

Το ανάλογο αξίωμα της κοινωνικής μηχανικής είναι: «Αν κάτι δεν έχει αναφερθεί, δεν συνέβη ποτέ».

Εξευτελισμός της πληροφορίας

Αν κάποια πληροφορία ξεφύγει από τον έλεγχο των Μ.Μ.Ε. και φτάσει στα αυτιά των πολιτών, οι κοινωνικοί μηχανικοί δημιουργούν έντονες και παρατραβηγμένες, πολλές φορές τελείως παράλογες φήμες, οι οποίες όμως βασίζονται στις πραγματικές πληροφορίες. Αυτές τις σκορπούν στο κοινό με πλάγιες μεθόδους. Μετά, απορρίπτουν όλο το θέμα ως «παράλογο», «γραφικό», «παρανοϊκό» ή «συνωμοσιολογικό».

Π.χ. αν ένα ολόκληρο χωριό δει έναν ιπτάμενο δίσκο να περνά από πάνω του, ο κοινωνικός μηχανικός που θέλει να αποσιωπήσει το γεγονός θα πάρει συνέντευξη από τον τρελό του χωριού και θα τον οδηγήσει με κατευθυνόμενες ερωτήσεις σε τρελές απαντήσεις, με τις οποίες μετά θα τροφοδοτήσει τα Μ.Μ.Ε.

Αν κυκλοφορήσει στο Internet μια πληροφορία σχετικά με μια πραγματική συνωμοσία πολιτικών, τότε διάφορα κέντρα «εμπλουτίζουν» αυτήν την πληροφορία με λανθασμένες πληροφορίες, που είναι εύκολο να διαπιστώσει κάποιος ως ψεύτικες.

Αν μια πραγματική μελέτη καταλήξει σε ένα σημαντικό συμπέρασμα, τότε «κατασκευάζεται» μια δεύτερη μελέτη, σχεδόν όμοια με την αρχική, η οποία όμως βγάζει προφανώς λανθασμένα ή προσβλητικά για το «κοινό αίσθημα» συμπεράσματα.

Το διαπιστωμένο αξίωμα εδώ είναι: «Το πλήθος δεν μπορεί να ξεχωρίσει λεπτές διαφορές, αλλά προτιμά να απορρίπτει ολόκληρα τα ζητήματα, αν αυτά «μειωθούν» έντεχνα.

Αυθεντία

Οι ανά τους αιώνες κοινωνικοί μηχανικοί, για να επιβάλλουν την εξουσία τους και σε γνωστικό επίπεδο, κατασκεύασαν τις «αυθεντίες».

Πρόκειται για ανθρώπους οι οποίοι διαφημίζονται ως «ειδικοί» πάνω σε ένα θέμα από όλο το σώμα των Μ.Μ.Ε., μέχρι που το πλήθος τους ταυτίζει με αυτό.

Συνήθως αυτοί δημιουργούν μια επίπλαστη πραγματικότητα, την οποία ονομάζουν «πεδίο γνώσης» τους ή «επιστήμη» τους, την οποία ορίζουν με κάποιον στεγανό ή λογικοφανή τρόπο. Συνδυάζουν τα πλέον αποδεκτά πιστεύω των ανθρώπων που ασχολούνται με τα συγκεκριμένα θέματα και αποκρύπτουν επιμελώς όλες τις αδυναμίες και τα σκοτεινά σημεία, υποστηρίζοντας ότι η «γνώση» τους απαντά σε όλα τα ερωτήματα.

Αν κάποιος ανακαλύψει κάτι που δεν αρέσει στους κοινωνικούς μηχανικούς, αυτοί καλούν την αυθεντία που σχετίζεται με το θέμα, η οποία απορρίπτει, εξευτελίζει και ακυρώνει τον πραγματικό ερευνητή.

Αξίωμα: «Το πλήθος δεν μπορεί να δει τα πράγματα απρόσωπα. Κάθε ιδέα συγχέεται με αυτούς που τη διακινούν…»

Επιτηδευμένη αντιπροσώπευση

Βασισμένοι στο προηγούμενο αξίωμα, αν μια κοινωνική κατάσταση ξεφύγει από τον έλεγχο των κοινωνικών μηχανικών, τότε αυτοί προωθούν ένα δικό τους άνθρωπο, ο οποίος αναλαμβάνει την όλη κατάσταση ως «αντιπρόσωπός» της. Αυτός υποδύεται τον προφήτη και το φανατικό της κατάστασης, οπότε το πλήθος αρχίζει να θεωρεί τον ψεύτικο αυτόν αντιπρόσωπο ως πραγματικό. Αφού εργαστεί για κάποιο μεγάλο χρονικό διάστημα ως υπέρμαχος της κατάστασης αυτής, είτε γίνεται σημαντικός παράγοντάς της και τη διαβάλλει εκ των έσω, είτε καταφέρνει να ταυτιστεί μαζί της.

Στη δεύτερη περίπτωση, ο ψεύτικος και επιτηδευμένος αντιπρόσωπος, αρχίζει σιγά-σιγά να αποκαλύπτεται ως απατεώνας, ως ύποπτος, ως ψεύτης, ως «αχυράνθρωπος».

Το αποτέλεσμα; Όλο το θέμα ακυρώνεται μαζί του. Με αυτόν τον τρόπο γίνεται η «προβοκάτσια», τα οποία καταλήγουν στον ξεσηκωμό του πλήθους ενάντια σε όσους υποστηρίζουν ένα θέμα και πολλές φορές σε θανάσιμες καταστάσεις.

Παρεξήγηση και Βίαιη Συμπεριφορά

Αν κάποιος παρουσιάσει στον κοινωνικό μηχανικό κάτι που δεν τον συμφέρει, εκείνος θυμώνει επίτηδες, αγανακτεί για κάποιο άσχετο αλλά παρεμφερές θέμα και επιτίθεται στο συνομιλητή του. Αν ο κοινωνικός μηχανικός καταφέρει να βρει κάποιο αληθοφανή λόγο για να παρεξηγηθεί με το συνομιλητή του, το κάνει με όσο το δυνατόν πιο έντονο τρόπο, που ίσως υπονοεί και βία. Είναι βέβαιο ότι στην προσπάθεια να ηρεμήσουν τα πνεύματα, το θέμα που δεν συνέφερε στον κοινωνικό μηχανικό θα ξεχαστεί και θα θαφτεί. Αν το θέμα επανέλθει στο προσκήνιο, η κατάσταση επαναλαμβάνεται.

Η ίδια τεχνική χρησιμοποιείται και για κοινωνικές εκδηλώσεις, π.χ. για μια διαδήλωση διαμαρτυρίας. Όταν δεν μπορεί να διαβάλλει εκ των έσω την εκδήλωση (αυτός είναι ο πιο απλός τρόπος) ο κοινωνικός μηχανικός διοργανώνει μια ανάλογη διαδήλωση, ως διαμαρτυρία για κάποια λεπτομέρεια της διαμαρτυρίας των πρώτων (!) και την κατευθύνει έτσι ώστε να συναντηθεί με την πρώτη. Τα αποτελέσματα είναι γνωστά και τα έχετε δει επανειλημμένα.

Το αξίωμα της κοινωνικής μηχανικής σ’ αυτήν την περίπτωση είναι: «Κανείς δεν έχει δίκαιο, όταν ανάψουν τα αίματα».

Εξαφάνιση των Επικίνδυνων Στοιχείων

Όταν κάτι αποδεικνύει την ενοχή των κοινωνικών μηχανικών, αυτοί το εξαφανίζουν, όπως και κάθε σχετικό στοιχείο. Π.χ. αν ένας άνθρωπος έχει γίνει μάρτυρας σε ένα σημαντικό έγκλημα και οι εγκληματίες εξαφανίσουν τον ίδιο και την οικογένειά του, σχεδόν κανείς δεν θα ασχοληθεί αργότερα με το τι γνώριζε ο εξαφανισμένος, αν δεν έχει κάποια σημαντική ένδειξη για αυτό και ίσως ολόκληρο το έγκλημα ξεχαστεί. Οι φίλοι του μπορούν εύκολα να πειστούν ότι έχει ταξιδέψει κάπου ή ότι έπεσε θύμα κάποιου ατυχήματος. Στην περίπτωση που πρόκειται για κάποιο αντικείμενο, αν το αντικείμενο εξαφανιστεί, δεν μπορεί να αποτελέσει αποδεικτικό στοιχείο.

Αξίωμα: «Αν κάτι έχει φύγει από τη μέση, δεν μπορεί να δράσει εναντίον σου…»

Διάσπαση της Προσοχής

Αν κάποιο γεγονός τραβήξει την προσοχή του κοινού και βγει τελικά στο φως, οι κοινωνικοί μηχανικοί το αποδέχονται, αλλά αρχίζουν να το διανθίζουν με εκατομμύρια λεπτομέρειες και να επιμένουν στην «πλήρη και διεξοδική», αλλά ουσιαστικά αποπροσανατολιστική παρουσίασή του. Ταυτόχρονα, σκηνοθετούν ένα άλλο γεγονός, το οποίο αποκαλύπτουν όταν το κοινό έχει ήδη κουραστεί από το πρώτο γεγονός.

Όταν το δεύτερο γεγονός «εκτοξευτεί» στα media, το κοινό έχει μια τάση να αποφεύγει να γυρίσει στο πρώτο θέμα, από το οποίο έχει ήδη κουραστεί, αλλά και έχει απογοητευτεί.

Μετά, μακριά από την προσοχή του κοινού, μπορούν να γίνουν οι αναγκαίοι χειρισμοί για να καλυφθεί το θέμα…

 Λουκάς Καβακόπουλος από antidogma.gr