Όποιος φιλοδοξεί να βρίσκεται ανάμεσα στους πρώτους επίδοξους αποίκους του Άρη, καλά θα κάνει να ετοιμάζεται για μόνιμη εγκεφαλική βλάβη, σύμφωνα με τους ειδικούς.
Η SpaceX ανακοίνωσε ότι η πρώτη εκτόξευση επανδρωμένης αποστολής με στόχο τον αποικισμό του Άρη θα πραγματοποιηθεί σε μόλις 10 χρόνια από σήμερα, ενώ το σχέδιο της NASA για επανδρωμένη αποστολή στον Άρη μέσα στη δεκαετία του 2030 είναι καλά γνωστό εδώ και χρόνια.
Πρέπει να το παραδεχτούμε. Ζούμε την αυγή της εποχής που η ανθρωπότητα θα επιχειρήσει να αποκτήσει νέα “σπίτια”, πέραν της Γης. Και είναι συναρπαστικό. Αλλά είμαστε πράγματι τόσο κοντά στον αποικισμό άλλων πλανητών όσο πιστεύουν τα πιο φιλόδοξα μυαλά αυτού του πλανήτη;
Η πραγματικότητα είναι πως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, καθώς ανάμεσα στα σχέδια αποστολής ανθρώπων στον Άρη και στην επιτυχημένη ολοκλήρωσή τους υπάρχει ένα σοβαρό εμπόδιο: το ίδιο το διάστημα και συγκεκριμένα, η διαστημική ακτινοβολία στην οποία θα πρέπει να εκτεθούν όσοι επιχειρήσουν το διαπλανητικό ταξίδι.
Στη Γη, το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη, μας προστατεύει σημαντικά από τις συνέπειες της έκθεσής μας στην ακτινοβολία του διαστήματος. Ωστόσο, τα τοιχώματα ενός διαστημόπλοιου δεν μπορούν να προσφέρουν το ίδιο επίπεδο προστασίας, για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Είναι για αυτό άλλωστε, που ο μέγιστος χρόνος που μπορεί να περάσει ένας αστροναύτης της NASA στο διάστημα είναι από 275 μέχρι 500 μέρες, ανάλογα με την ηλιακή δραστηριότητα. Διάστημα πέραν αυτού, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου περισσότερο από 3%.
Η έκθεση σε ακτινοβολία προκαλεί μη αναστρέψιμη βλάβη.
Τώρα, νέα έρευνα ειδικών των τμημάτων Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια και της Ιατρικής Σχολής Eastern Virginia, η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Scientific Reports, υπογραμμίζει έναν ακόμα σοβαρό κίνδυνο μίας αποστολής έως τον Άρη:
Η έκθεση των αστροναυτών στην ακτινοβολία του διαστήματος για χρονικό διάστημα που ισούται με τον χρόνο που χρειάζεται μία επανδρωμένη αποστολή να φτάσει στον Κόκκινο Πλανήτη, είναι ικανή να τους προκαλέσει -πιθανά μη αναστρέψιμη- εγκεφαλική βλάβη.
Σε αυτό το ενδεχόμενο, η πιθανότητα οι γνωστικές ικανότητες των αστροναυτών να επηρεαστούν σε βαθμό που θα θέτει σε κίνδυνο την αποστολή και κατ’ επέκταση τη ζωή τους, είναι σοβαρή.
Πριν πατήσει το πόδι του στον Άρη, ο άνθρωπος θα πρέπει να βρει τρόπο να φτάσει εκεί σώος. Και δεν είναι τόσο απλό…
Η νέα έρευνα εμβάθυνε στα συμπεράσματα προηγούμενης, η οποία πραγματοποιήθηκε το 2015 από την ίδια ομάδα ερευνητών και δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Science Advances της Αμερικάνικης Ένωσης για την Πρόοδο της Επιστήμης (AAAS), εξετάζοντας τι θα συμβεί σε έναν εγκέφαλο, κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού προς τον Άρη.
Η μελέτη του 2015 έγινε πάνω σε ποντίκια, τα οποία εκτέθηκαν σε δόση ισοδύναμης με τη διαστημική ακτινοβολίας, στη μορφή φορτισμένων σωματιδίων οξυγόνου και τιτανίου,για έξι εβδομάδες. Στη συνέχεια, τα ποντίκια εξετάστηκαν σε μια σειρά γνωστικών τεστ.
Τα αποτελέσματα, τα οποία περιγράφονται εν συντομία στο παρακάτω video, έδειξαν ότι τα ποντίκια που είχαν εκτεθεί στην ακτινοβολία είχαν εμφανώς χειρότερη απόδοση στα τεστ σε σχέση με μη εκτεθειμένα ποντίκια. Στην εμφάνιση γνώριμων αντικειμένων, τα εκτεθειμένα ποντίκια δεν έδειξαν κανένα ενδιαφέρον και είχαν έλλειψη περιέργειας σε νέα ερεθίσματα.
Διαπιστώθηκε, τότε, ότι η ακτινοβολία επηρέασε τους νευρώνες στους εγκεφάλους των ποντικιών. Τώρα, η νέα έρευνα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου πιο δυνατά. Σε αυτήν, οι επιστήμονες εξέθεσαν και πάλι ποντίκια σε ακτινοβολία, αλλά αυτήν τη φορά εξέτασαν με μεγαλύτερη λεπτομέρεια τι είδους ζημιά μπορεί να προκληθεί στον εγκέφαλο και για πόσο διάστημα αυτή επιμένει.
Οι ερευνητές αναφέρουν ότι στον προμετωπιαίο φλοιό, μια περιοχή του εγκεφάλου υπεύθυνη για τη λήψη αποφάσεων και την κοινωνική συμπεριφορά, τα ποντίκια που εκτέθηκαν στην ακτινοβολία είχαν λιγότερες συνδέσεις νευρώνων σε σχέση με υγιή ποντίκια, ήταν πιο ανήσυχα, δεν μπορούσαν να ελέγξουν τον φόβο τους και είχαν μειωμένες γνωστικές ικανότητες.
Τα κακά νέα είναι ότι αυτήν τη φορά, τα ποντίκια τέθηκαν υπό παρακολούθηση για 24 εβδομάδες (ένα ταξίδι μέχρι τον Άρη υπολογίζεται να διαρκέσει από 21 έως 40 εβδομάδες, αναλόγως συνθηκών) κατά τη διάρκεια των οποίων δεν έδειξαν το παραμικρό σημάδι βελτίωσης. Το συμπέρασμα της ερευνητικής ομάδας είναι ότι μάλλον η βλάβη θα είναι μόνιμη.
Επειδή, πάντως, οι άνθρωποι έχουμε προφανώς, μεταξύ άλλων διαφορών, μεγαλύτερους εγκεφάλους από τα ποντίκια, τα συμπεράσματα της έρευνας μπορούν απλά να εκτιμήσουν πώς η διαστημική ακτινοβολία θα επηρεάσει τους ταξιδιώτες για τον Άρη. Αξίζει, όμως, επίσης να σημειωθεί ότι η δόση της ακτινοβολίας που χρησιμοποιήθηκε στις έρευνες ήταν τα 210 milliSieverts, μικρότερη από τη δόση 300 milliSieverts στην οποία η NASA υπολογίζει ότι θα εκτεθούν οι αστροναύτες κατά την διάρκεια μόνο των πρώτων έξι μηνών του ταξιδιού (για ένα ταξίδι με επιστροφή, η έκθεση στη διαστημική ακτινοβολία μάλλον θα ξεπεράσει τα 1000 milliSieverts).
Υπάρχει λύση στο πρόβλημα;
Το θετικό είναι ότι, όπως αναγνωρίζουν οι ερευνητές στο κείμενο της νέας έρευνας, η NASA και οι ιδιωτικές εταιρείες που κάνουν σχέδια για αποικισμό ή επίσκεψη στον Άρη, γνωρίζουν τους κινδύνους και στην περίπτωση της μεγαλύτερης διαστημικής υπηρεσίας στον πλανήτη, πραγματοποιούν πειράματα, έρευνες και ελέγχους, στη Γη και στο διάστημα, για να βρουν λύση.
